فیلم تاریخی

نویسنده: جعبه جادو
04 آبان 1398
سینما

یکی از پرطرفدارترین و همچنین چالش برانگیز‌ترین گونه های سینما ژانر تاریخی است.

برمبنای تعریف علمی ژانر تاریخی بسیار ساده بیان می‌شود. فیلم تاریخی به سینمایی گفته می‌شود که یا موضوع تاریخی مبتنی بر حقیقت را روایت می‌کند و یا اینکه داستانی دارد با پیشینه‌ی تاریخی اما مبتنی بر تخیل و ذهنیات. براین اساس موضوع می‌تواند حول محور یک شخص حقیقی یا یک منطقه‌ی خاص و یا یک واقعه ثبت شده‌ی تاریخی شکل بگیرد.

از این نظر یک فیلم تاریخی می‌تواند روایتش در مورد یک اتفاق به روز باشد مثل قضیه‌ای که برای کاپیتان ریچارد فیلیپس در سال 2009 روی داد و براساس آن فیلمی از زندگی وی در سال 2013 ساخته شد. و یا اینکه می‌تواند موضوع فیلم در باره یک داستان تاریخی جنگ جهانی دوم باشد مثل فیلم فهرست شیندلر ساخته‌ی استیون اسپیلبرگ محصول 1993 و یا حتی یک داستان تاریخی کلاسیک مثل اسپارتاکوس ساخته‌ی استنلی کوبریک محصول 1960.

در نظر داشته باشید سینمای تاریخی سیاسی نیز جزو پر ساخت و ساز ترین تولیدات این ژانر به شمار می‌آیند. برای مثال فیلم فراست نیکسون محصول 2008 اثری بود که واقعه واتر گیت مربوط به رسوایی نیکسون رئیس جمهور مستعفی آمریکا را به تصویر می کشید و یا فیلم دبلیو محصول 2008 مربوط به زندگی جورج دبیلو بوش رئیس جمهور پیشین آمریکا و یا فیلم در داخل طوفان محصول 2009 که به زندگی وینستون چرچیل نخست وزیر بریتانیا در دوران جنگ جهانی دوم می‌پرداخت.

در زیرمجموعه‌ها‌ی این ژانر و یا ترکیب با دیگر ژانر ها، تماشاگر شاهد ساخت و سازهای فراوان بوده‌است. برای مثال می‌توان ژانر تاریخی را با مضمون بیوگرافیک و زندگی نامه‌ای ساخت یا ژانر تاریخی را با مضمون کمدی درام و یا ژانرها‌ی دیگر ترکیب کرد.

نکته‌ی مهم اما استفاده های فراوان ابزاری از این ژانر است. از یک جهت فیلم‌های پرشکوه تاریخی توانسته تا حدود زیادی تاریخ قدیم را بدرستی برای نسل‌های جدید روایت کنند و اتفاقات سیاسی و تاریخی را بدون اعمال نظر مغرضانه تصویر نمایند. اما از سوی دیگر تولیدات مغرضانه در این ژانر موجب هتک حرمت این گونه‌ی سینمایی معتبر نیز شده است.

سری فیلم های 300 که سالهای 2006 و 2014 تولید شد، اگرچه فیلم‌هایی به طور مطلق تاریخی محسوب نمی‌شوند اما کاراکترهایی ملیتی و تاریخی را روایت می کنند که عمدتا نادرست است. تا جائی که کاراکتر‌های مربوط به ایران باستان با هتاکی روایت شده‌اند و در کل شان ژانر تاریخی زیر سئوال رفته است.

ژانر تاریخی عمدتا پرخرج است. این مهم از همان سالهای ظهور سینما به اثبات رسیده است. از این منظر عمدتا تولیدات سینمایی در ژانر تاریخی تولیدات مشترک بین کشورها می‌باشند.

انتخاب بهترین فیلم‌های تاریخی جهان در مقایسه با ژانرهای دیگر دشوارتر است، چون فیلم‌های بیشتری در این ژانر قرار می‌گیرند. حتی به نوعی همان فیلم اولیه‌ی برادران لومیر از ورود قطار به ایستگاه را هم می‌شود فیلم تاریخی دانست. نکته‌ی مهم این است که آیا مبنای فیلم تاریخی کاراکترهای تاریخی است یا روایت یک دوره‌ی تاریخی با یک داستان دراماتیک؟ در حقیقت هر فیلمی را که در زمان یا مکان واقعی اتفاق می‌افتد می‌شود تاریخی دانست. به همین دلیل انتخاب بهترین فیلم‌های تاریخی سینما با اما و اگرهای زیادی همراه است.